Самі сабе сталіца

2012-09-17

Год назад Міністэрства культуры Беларусі рэкамендавала Магілёў на наданне статусу культурнай сталіцы СНД у 2013 годзе. Што схіліла кіраўнікоў галіны рэкамендаваць менавіта наш абласны цэнтр? Чаго, на думку спецыялістаў, пакуль не хапае «культурнаму» Магілёву?

Віктар Аненкаў, дырэктар Магілёўскага абласнога краязнаўчага музея імя Е. Раманава:

— Культурна-гістарычная спадчына Магілёўскага краю вельмі багатая і разнастайная. Нам ёсць чым пахваліцца, нягледзячы на войны, якія ніколі не абміналі ўсходнюю частку Беларусі. Наш музей разам з філіялам этнаграфіі мае 6 самабытных стацыянарных экспазіцый. Акрамя таго, і ў раённых цэнтрах ёсць на што паглядзець аматару мінуўшчыны: у Крычаве — Палац Пацёмкіных, у Жылічах —комплекс палацапаркавага ансамбля. А Мсціслаў! Помнікі сівой даўніны, што захаваліся ў гэтым горадзе, яшчэ не ў поўнай меры ацэнены краязнаўцамі і турыстамі. Магілёў зможа, я ўпэўнены, стаць культурным мастом паміж Беларуссю і краінамі Садружнасці. Але рухацца наперад трэба ўвесь час, не толькі перад пэўнымі падзеямі ці каб атрымаць узнагароду. Разумення гэтага нам часам не хапае.

Аляксей Бацюкоў, дырэктар Музея гісторыі Магілёва:

— Мы страцілі зашмат помнікаў архітэктуры ў XX стагоддзі і крыху раней. У горадзе ёсць падмуркі, на якіх можна аднаўляць старажытныя цэрквы і касцёлы. Няблага было б аднавіць дом губернатара, дом губернскага праўлення. Мару пра «адраджэнне» Алейнай брамы каля Ратушы — яна цудоўна дапоўніць наваколле Савецкай плошчы, дадасць у гарадскі пейзаж сярэдневяковыя рысы. Калі казаць пра больш танныя праекты, то абавязкова трэба добраўпарадкаваць музычныя школы, выставачныя залы, музейныя памяшканні. Магілёву варта мець вялікую канцэртную залу, сучасны культурнаадукацыйны комплекс. Паказаць Магілёву ёсць што. Гэта Мікалаеўская царква, Ратуша, Буйніцкае поле, вуліца Ленінская. Увесь гістарычны цэнтр горада.

Ніна Падольская, загадчыца выставачнай залы:

— Трэба вяртаць былы ўзровень магілёўскім фестывалям «Магутны божа» і «Залаты шлягер». Гэта ўнікальныя праекты для Беларусі. За кожным мерапрыемствам заўсёды стаіць асоба, якая натхняе і прасоўвае яго. Уладзімір Браілоўскі быў такой асобай для «Залатога шлягера». Безумоўна, Магілёў яшчэ багаты на буйныя культурныя падзеі — «Анімаёўку», міжнародны плэнер па жывапісе імя В. Бялыніцкага-Бірулі. Нашай выставачнай зале па вуліцы Болдзіна патрабуецца рамонт, таму мы не можам праводзіць ў ёй міжнародныя выставы. На маю думку, за апошнія год-два Магілёў крыху страціў сваю славутую чысціню, якой ганарыўся раней. Шкада...

Ігар Казакоў, галоўны рэжысёр Магілёўскага абласнога тэатра лялек:

— У тэатраў горада багатая гісторыя. На сцэне драматычнага спяваў Фёдар Шаляпін. Тэатр лялек мае шмат сяброў з Еўропы — «культурны» Захад павінен ведаць, што ў нас ёсць насамрэч. Да недахопаў аднясу наступнае: мала праектаў, якія вабяць сучаснае пакаленне моладзі. Гэта тычыцца многіх галін мастацтва. Беларусы павінны не толькі зберагаць этнаграфічныя традыцыіі, але і ствараць сваю, новую, культуру. Сёння трэба рабіць тое, што стане традыцыяй заўтра.

Аляксандр Хахракоў, дырэктар Магілёўскага абласнога мастацкага музея імя П. Масленікава:

— Гораду не хапае добрых, дагледжаных дарог, а таксама агульнай культуры чалавека! Што да культурнага напаўнення, то ў Магілеве захавалася мала помнікаў архітэктуры. Прайшла вайна... Калі я бачу Кракаў, Вроцлаў, Кёльн ці Самару, мне баліць... Добра, што мы хоць штосьці адрэстаўравалі: Ратушу, тэатр. Праз пот, кроў і слёзы з убогага будынка зрабілі мастацкі музей, паставілі купал. А ўспомніце лялечны тэатр! Шмат фестываляў праводзіцца ў горадзе і вобласці. Не трэба думаць, што работнікі культуры спяць ці гуляюць — яны працуюць! Зрэшты, трэба пагадзіцца з меркаваннем Аляксандра Хахракова: нам не хапае той самай агульнай культуры. Трэба не скардзіцца і апраўдвацца, а проста паглядзець у вочы самім сабе. І пачаць працаваць над сабой. Ствараць дабрабыт у Магілёве могуць толькі магілёўцы. І размова тут ужо не пра сталіцы ці правінцыі. Будзьма культурнымі!

Андрэй Ільеня
Газета «Магілёўская праўда»